Psychoterapia i bioenergetyka

ANALIZA BIOENERGETYCZNA LOWENA

 

Praca z ciałem to droga do serca.

 

Alexander Lowen

Zwana w skrócie BIOENERGETYKĄ *to konwencja psychoterapeutyczna, której podstawowym założeniem jest to,  że ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie związane. Analiza bioenergetyczna rozumie więc osobowość człowieka w kategorii CIAŁA i jego procesów energetycznych, napięć i blokad w ciele, w połączeniu z procesami UMYSŁU czyli myślami, przekonaniami, wartościami. Ciało i umysł w psychoterapii lowenowskiej traktujemy jako całość, która kształtowała się od okresu prenatalnego, przez poród i poszczególne etapy rozwoju dziecka do okresu dojrzałości. Ciało i umysł związane są SIECIĄ WSPOMNIEŃ utkaną z doznań fizycznych, emocjonalnych, psychicznych i znaczeń, jakie tym doświadczeniom nadal mózg dziecka. Każde ciało jest WYRZEŹBIONE przez czas jego dzieciństwa, kształtując w nim jedyną i niepowtarzalną mieszankę STRUKTUR CHARAKTERU.

Z nimi właśnie pracujemy w analizie bioenergetycznej Lowena ćwiczeniami fizycznymi ( np.rozciąganie ciała, gruntowanie),  pracą terapeutyczną  ( np. wyrażanie złościi na matke krzykiem, uderzaniem, kopaniem) i  indukcjami słowno-afektywnymi ( powtarzeniem zdań: Nie zgadzam się).

Jest to rodzaj psychoterapii długoterminowej. Jej długość zależna jest od historii Pacjenta, jego zasobów w momencie rozpoczynania procesu terapeutycznego, umiejętności reflektowania i obserwowania bodźców, reakcji z ciała  i myśli, przyjmowania feedbacku i  oczywiście jego celów, jakie stawia terapii.

Mówi się, że „ Freud położył pacjenta na kozetkę, Reich wprowadził oddech a Lowen postawił pacjenta na nogi”.

• W Polsce używamy potocznie określenia ANALIZA BIOENERGETYCZNA, by nie mylić jej z BIOENERGOTERAPIĄ, czyli „ dłońmi które leczą”. Z uwagi na bardzo podobne brzmienie tych dwóch nazw, wielu ludzi myli znaczenia tych dwóch słów.

PROCES TERAPEUTYCZNY

 

W przestrzeni gabinetu na dwóch  fotelach siadają dwa ciała ze swoją świadomą i nieświadomą historią, ze swoimi strukturami charakteru, nawykami posturalnymi, oddechowymi, psychicznymi i behawioralnymi i podejmja decyzje, czy rusza we wspólną PODROŻ.

 

Barbara Antonowicz

Poszczególne zadania terapeuty i klienta zależne są od poszczególnych OKIEN CZASOWYCH TERAPII.

Za Gerdem Rudolfem przytoczę podstawowy podział na trzy etapy:

1. Etap otwierający proces terapeutyczny
2. Etap przepracowania zgłaszanych tematów
3. Etap zakończenia

Możemy sobie wyobrazić, że rozpoczynanie procesu terapeutycznego jest jak PODRÓŻ BOHATERA wg Josepha Cambella,  w którą udaje się klient z terapeutą. Pierwszy etap i pierwszych pięć sesji   konsultacyjnych ma za zadanie sprawdzenie, czy te dwie osoby zechcą pójść dalej razem. Jest to czas na zawarcie kontraktu, podpisanie klauzuli RODO, zaczęcie budowania relacji, wstępne eksplorowanie ciała, praca z ugruntowaniem i rozwijaniem świadomości siebie, witalizacja ciała, praca z oddechem.  W strukturze poznawczej tłumaczenie klientowi, na czym polega bioenergetyczna praca z ciałem.  To także rozpoczęcie sporządzania wstępnego wywiadu, który uzupełniany jest przez terapeutę podczas następnych sesji w dalszych etapach. W strukturze poznawczej tłumaczenie klientowi, na czym polega bioenergetyczna praca z ciałem.  Dzięki temu terapeuta zaczyna rozumieć, dlaczego klient ma takie blokady w ciele  a nie inne i takie trudności w życiu a nie inne. Dzięki temu może wybierać pomocne dla niego ćwiczenia ruchowe, terapeutyczne i indukcje słowno-afektywne, pracę z granicami, z różnymi emocjami : złością, smutkiem, żalem, porzuceniem, poniżeniem itd.

W drugim etapie, gdy jest już nawiązana relacja między terapeuta a klientem, terapeuta może konfrontować klienta z trudnymi tematami, przeniesieniem, dokonywać interwencji cielesnych, wybierać pomocne dla niego ćwiczenia ruchowe, terapeutyczne i indukcje słowno-afektywne, pracę z granicami, z różnymi emocjami : złością, smutkiem, żalem, porzuceniem, poniżeniem itd.

Trzeci etap to transformacja, refleksja, narracyjna integracja i zakończenie terapii.

Odnosząc się do metafory  PODRÓŻY, to jest to dotarcie do METY, podsumowanie całego procesu. Jest to bardzo ważny i poruszający moment zarówno dla klienta jak i terapeuty.

Klient ma w sobie ukształtowanego WEWNĘTRZNEGO TERAPEUTĘ, który ma dużo zasobów, umiejętności, ćwiczeń, z których będzie mógł korzystać już sam, gdy dalej ruszy w swoje życie samodzielnie.

WYKSZTAŁCENIE ANALITYKA BIOENERGETYCZNEGO

 

Trzeba opanować technikę, by grać na pianinie, w końcu jednak, jeśli ma się być prawdziwym muzykiem, trzeba wyuczoną technikę przekroczyć i zufać własnej spontaniczności

 

Irvin Yalom

Psychoterapeuta pracujący z ciałem ( analityk bioenergetyczny) ma ukończone 4-letnie szkolenie w analizie bioenergetycznej ( jakie prowadzi w Polsce Polskie Stowarzyszenie Analizy Bioenergetycznej . Opis szkolenia znajduje sie na stronie www.analizabioenergetyczna.org)

TERAPEUTYCZNA PRACA Z CIAŁEM

W ostatnich latach obserwujemy duże zainteresowanie nurtami terapeutycznymi, które poza pracą werbalną w proces terapeutyczny włączają ciało. Jest to skutkiem rozwoju nauki badającej zjawisko traumy i tego, jak wpływa ona na ciało.

W skrócie przedstawiam kilka z nich:

FOCUSING -Eugene’a Gendlina

 

Focusing pozwala usłyszeć szept ciała, zanim ono zacznie krzyczeć.

 

Ann Weiser Cornell

Jest to procedura zapraszająca klientów do uczenia się nawiązywania kontaktu ze swoim światem wewnętrznym nazwanego felt sens ( wewnętrzne odczucie i znaczenie pozawerbalne w ciele), wrażenia obejmującego doznania z klatki piersiowej i brzucha. Jest to rozwijanie uważności na to, jak określone bodźce aktywują reakcje ciała, emocji i myśli. Zanurzanie się w rezonansie ciała pozwala odkryć w naszym umyśle ciekawych dla nas symboli, metafor, słów, wyobrażeń, obrazów czy wspomnień. Celem Focusingu jest rozwijanie doświadczania cielesnego, obserwowanie , jak zmieniają się myśli, emocje, obrazy. Wystarczy zadać sobie pytanie: jak się czuje teraz?

Nie jest  techniką terapeutyczną ale pewną umiejętnością, jaką wielu terapeutów włącza do pracy terapeutycznej ze swoimi klientami

SOMATIC EXPERIENCING – SE- Petera A.Lewina

 

Istota traumy zawarta jest w systemie nerwowym i ciele, a nie w treści traumatycznego wydarzenia.

 

Peter A. Levine

To metoda terapeutyczna ukierunkowana na ciało lecząca traumę i inne zaburzenia związane z szeroko pojętym stresem.

Praca z ciałem w SE to praca z układem nerwowym- a dokładniej z nerwem błędnym( dużo się ostatnio mówi o teorii poliwagalnej Stephana Poresa w kontekście pracy z traumą i reakcji układu nerwowego na traumę), który reaguje WALKĄ-UCIECZKĄ lub ZAMROŻENIEM. Klient uczy się podczas terapii rozumieć i czuć swoje pobudzenie i rozładowywać je, by system nerwowy powrócił do układu przywspółczulnego. Dzięki rozładowaniu  traumy zamrożonej w ciele, ciało rozluźnia się, klient czuje ulgę. Trauma np. napadu w parku pozostaje w pamięci epizodycznej nie powodując  już tak silnego pobudzenia w ciele i emocjach, jak przed rozpoczęciem pracy nad nią.

EMDR- Eye Movement Desensitization and Reprocessing- Francine Shapiro

W tłumaczeniu oznacza: Desensytyzacja I przetwarzanie za pomocą ruchu gałek ocznych.

 

Nasze doświadczenie zostaje fizycznie zapisane w sieciach komórek mózgowych, zwanych neuronami. Te sieci tworzą nieświadomy umysł, który determinuje to, jak mózg będzie interpretował świat wokół nas i wpływa na to, jak się czujemy w różnych sytuacjach.

 

Frncine Shapiro

EMDR jest kolejną techniką terapeutyczną pracującą z traumą, która rozwinęła się w podejście składające się z 8 faz. Terapeuta pomaga klientowi znaleźć wspomnienia z PRZESZŁOŚCI ( często z dzieciństwa, których już nawet nie pamięta),  stanowiące przyczynę jego trudności w życiu dorosłym.

Klient przywołuje w pamięci traumatyczne wspomnienie, opisuje je, jak reaguje jego ciało, jakie emocje się pojawiają, jakie przekonania ma o sobie, o ludziach i świecie w kontekście tego traumatycznego doświadczenia.

Określa pobudzenie w skali od 0-10, by  mógł śledzić obniżanie się aktywacji podczas przetwarzania. Następnie terapeuta zaprasza do bilateralnej stymulacji czyli odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych. Odbywa się to w ten sposób, że terapeuta siedzi naprzeciwko klienta (trochę z boku) i rusza poziomo 2 palcami lub długopisem na wysokości oczu klienta. Zadanie klienta to być w kontakcie z aktywacją w ciele i wodzić oczami za palcami czy długopisem terapeuty nie ruszając głową i być świadomym, co dzieje się w jego ciele. Niektórzy terapeuci stosuja listwy świetlne, na których przesuwa się punkt światła, za którym klient ma wodzić oczami.

Bilateralna stymulacja może odbywać się także poprzez tapping, bodzieć dźwiękowy lub pulsatorki.

Zastosowanie EMDR w psychoterapii

Terapia EMDR jest stosowana przede wszystkim w leczeniu traumy, jednak jej zastosowanie jest znacznie szersze. Metoda ta może być używana także w terapii lęków, depresji, zaburzeń odżywiania, uzależnień oraz problemów psychosomatycznych a także zmianie ograniczających przekonań, budowania zasobów, przygotowywania się na przyszłe trudne doświadczenia.

Jest również wykorzystywana jako uzupełnienie innych form psychoterapii, które prowadzę w w swoim gabinecie w Warszawie lub podczas sesji online.

BRAINSPOTTING

 

Kierunek, w którym patrzysz, wpływa na to, jak się czujesz.

 

David Grand

Brainspotting jest kolejną metodą, pracującą w płaszczyźnie neuro-doświadczeniwej, opartej na najnowszych odkryciach neuronauki.

BS oparty jest na zdolności naszego mózgu do samoregulacji procesów w mózgu i samoleczenia.

W pracy tą techniką, terapeuta i klient znajdują specyficzny dla jego tematu punkt, na którym klient podczas sesji zatrzymuje swój wzrok, a dzięki temu dociera do źródła swojej traumy przechowywanej w podkorowych strukturach mózgu. W procesie pracy nad danym tematem pojawiają się flasbacki, obrazy, symbole, emocje, za którymi klient podąża prowadząc ze sobą dialog.